Phạt tới 160 triệu nhà xã hội sai đối tượng
Bộ Xây dựng vừa đưa ra đề xuất xử phạt hành chính nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm quy định về nhà ở xã hội, với mức phạt tối đa lên đến 160 triệu đồng.
Theo dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng, các cá nhân, tổ chức có hành vi bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội không đúng đối tượng sẽ bị xử phạt tiền từ 120-160 triệu đồng.
Một điểm mới đáng chú ý trong dự thảo là mức phạt dành cho người mua, thuê mua nhà ở xã hội không sử dụng cho bản thân và thành viên trong gia đình trong thời gian thuê, thuê mua hoặc không sử dụng để ở mà cho thuê lại. Với hành vi này, người vi phạm có thể bị phạt từ 80-120 triệu đồng.
Đối với nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp, nếu người thuê thực hiện hành vi cho thuê lại hoặc chuyển nhượng hợp đồng trái quy định cũng sẽ bị áp dụng mức phạt tương tự. Không chỉ bị phạt tiền, các cá nhân, tổ chức này còn bị yêu cầu hoàn trả toàn bộ khoản thu không đúng quy định và chấm dứt hợp đồng ngay lập tức.
Bộ Xây dựng cũng đề xuất các chế tài xử phạt đối với hành vi bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở thuộc tài sản công không đúng thẩm quyền hoặc không đúng đối tượng; bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội không tuân thủ các điều kiện theo quy định.
Các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội sẽ đối mặt với mức phạt nặng nếu thực hiện hành vi chuyển nhượng quyền sử dụng đất để cá nhân tự xây dựng nhà ở. Hành vi này có thể bị phạt tiền từ 200-260 triệu đồng.
Mức phạt nặng hơn nữa – từ 260-280 triệu đồng – sẽ áp dụng đối với hành vi không dành hoặc dành không đủ diện tích đất để xây dựng nhà ở xã hội. Đáng chú ý, ngoài tiền phạt, các chủ đầu tư còn phải áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, phải dành một phần diện tích đất ở trong dự án để xây dựng nhà ở xã hội hoặc nộp tiền tương đương giá trị quỹ đất đã đầu tư hạ tầng kỹ thuật.
Hành vi vi phạm về quản lý giao dịch nhà ở cũng bị xử phạt rất nghiêm trong dự thảo, cụ thể là bán, cho thuê mua, tặng cho nhà ở không đúng đối tượng là cá nhân, tổ chức nước ngoài được phép sở hữu nhà ở tại Việt Nam; hoặc bán, cho thuê mua, tặng cho nhà ở vượt quá số lượng quy định. Nếu vi phạm, chủ đầu tư hoặc bên bán có thể bị phạt tiền lên tới 280-300 triệu đồng – mức phạt nặng nhất trong dự thảo.
Theo Luật Nhà ở năm 2023, hiện có 12 nhóm đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội. Danh sách này bao gồm:
1. Người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ thuộc trường hợp được hỗ trợ cải thiện nhà ở theo quy định của Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng.
2. Hộ gia đình nghèo, cận nghèo tại khu vực nông thôn.
3. Hộ gia đình nghèo, cận nghèo tại khu vực nông thôn thuộc vùng thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu.
4. Hộ gia đình nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị.
5. Người thu nhập thấp tại khu vực đô thị.
6. Công nhân, người lao động đang làm việc tại doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong và ngoài khu công nghiệp.
7. Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, công nhân công an, công chức, công nhân và viên chức quốc phòng đang phục vụ tại ngũ; người làm công tác cơ yếu, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu hưởng lương từ ngân sách nhà nước đang công tác.
8. Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức.
9. Đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ theo quy định tại khoản 4 Điều 125 của Luật Nhà ở 2023, trừ trường hợp bị thu hồi nhà ở công vụ do vi phạm quy định.
10. Hộ gia đình, cá nhân thuộc trường hợp bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở theo quy định của pháp luật mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở.
11. Học sinh, sinh viên đại học, học viện, trường đại học, cao đẳng, dạy nghề, trường chuyên biệt theo quy định của pháp luật; học sinh trường dân tộc nội trú công lập.
12. Doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong khu công nghiệp.
Việc tăng nặng các chế tài xử phạt nhằm đảm bảo nhà ở xã hội thực sự đến tay đối tượng chính sách, tránh tình trạng lợi dụng chính sách để kiếm lợi bất chính.
