# Giải pháp đền bù: Xóa bỏ cảnh bế tắc dự án
Trong bối cảnh thị trường bất động sản đang trên đà phục hồi, việc cải cách cơ chế giải phóng mặt bằng được xem là chìa khóa để giải phóng hàng nghìn dự án đang “tắc nghẽn” vì vấn đề đền bù. Dự thảo sửa đổi Luật Đất đai 2024 với đề xuất cho phép Nhà nước thu hồi phần đất còn lại khi dự án đã đạt thỏa thuận trên 75% diện tích đang nhận được sự quan tâm đặc biệt từ cộng đồng doanh nghiệp.
## Điểm nghẽn cần tháo gỡ
Theo thống kê từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, có không ít dự án dù đã giải phóng mặt bằng tới 90-95% diện tích, nhưng phần còn lại chỉ 5-10% lại trở thành “nút thắt cổ chai”, khiến tiến độ toàn bộ dự án bị đình trệ nghiêm trọng. Tình trạng này không chỉ gây thiệt hại cho chủ đầu tư mà còn lãng phí nguồn lực đất đai quốc gia.
Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp đã phải chấp nhận chi trả mức giá cao hơn so với khung giá Nhà nước phê duyệt để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng. “Với dự án thuận lợi, doanh nghiệp mất từ 6 tháng đến 1 năm để hoàn tất giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, nhiều trường hợp không thỏa thuận được, doanh nghiệp xác định chấp nhận không giải phóng mặt bằng phần đó và quay lại xin điều chỉnh dự án nên rất mất thời gian”, ông Vũ Kim Giang, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn SGO chia sẻ.
## Đề xuất sửa đổi luật
Dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2024 đề xuất bổ sung trường hợp dự án đã đạt thỏa thuận trên 75% diện tích, Nhà nước sẽ hỗ trợ thu hồi phần còn lại để giao cho chủ đầu tư. Đây được xem là giải pháp đột phá để giải quyết vấn đề nan giải của nhiều doanh nghiệp bất động sản.
Lý giải về đề xuất này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, Luật Đất đai hiện hành chưa có quy định về thu hồi đất đối với trường hợp chủ đầu tư không đạt thỏa thuận phần diện tích đất còn lại, dẫn đến vướng mắc khi cần mặt bằng cấp bách.
## Tác động tích cực đến thị trường
Chia sẻ với phóng viên, nhiều lãnh đạo doanh nghiệp đánh giá, đề xuất trên sẽ tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ cho các dự án lớn mà vẫn tôn trọng cơ chế thỏa thuận ban đầu; góp phần khuyến khích doanh nghiệp chủ động thương lượng với người dân, tránh ỷ lại cơ chế thu hồi.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM, cho hay, nếu đề xuất được thông qua sẽ tháo gỡ được vướng mắc, khó khăn cho hàng nghìn dự án đã đền bù “da beo” kéo dài nhiều năm. “Trong đó, có nhiều trường hợp nhà đầu tư đã thỏa thuận được trên 75%, thậm chí trên 95% diện tích đất hoặc đã thỏa thuận được với trên 75% số lượng người sử dụng đất nhưng vẫn không thể thỏa thuận được để giải phóng mặt bằng đối với phần diện tích còn lại. Điều này khiến nhà đầu tư không thể thực hiện dự án, bị chôn vốn, đất đai bị lãng phí, không đưa vào sử dụng được”, ông Châu nói.
## Cần đảm bảo hài hòa lợi ích
Tuy nhiên, chuyên gia cũng nhấn mạnh, việc triển khai thực hiện cơ chế này vẫn phải bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của thiểu số người có đất bị thu hồi (còn lại) theo chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của pháp luật về đất đai hiện hành và không được thấp hơn giá nhận quyền sử dụng đất mà nhà đầu tư đã thỏa thuận trước đây với người sử dụng đất trong dự án đối với thửa đất, khu đất có vị trí, lợi thế tương tự.
Viện Nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE) cũng cho rằng, quy định doanh nghiệp thỏa thuận 75% diện tích, Nhà nước sẽ thu hồi phần còn lại giao cho chủ đầu tư sẽ góp phần hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp và người dân; hạn chế tình trạng chỉ một số ít hộ dân gây phản ứng trong cộng đồng.
## Thách thức trong triển khai
Mặc dù được xem là giải pháp khả thi, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng, dù Nhà nước đứng ra thu hồi phần diện tích còn lại, nhưng nếu không có quy trình cụ thể và quy định rõ tiến độ bàn giao đất sạch phù hợp với lộ trình thực hiện dự án, doanh nghiệp vẫn sẽ gặp nhiều khó khăn trong quá trình triển khai.
Đề xuất này được kỳ vọng sẽ tháo gỡ điểm nghẽn giải phóng mặt bằng, giúp các dự án sớm được triển khai, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh và hiệu quả hơn trong thời gian tới.
