# Cơ sở dữ liệu đất đai: Tập trung, thống nhất, sống
Sáng ngày 15/10, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chủ trì cuộc họp nghe Bộ Nông nghiệp và Môi trường báo cáo tình hình triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai và các giải pháp đẩy nhanh tiến độ dự án quan trọng này. Cuộc họp được kết nối trực tuyến với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trên cả nước.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định: “Cơ sở dữ liệu đất đai là một trong những cơ sở dữ liệu quốc gia quan trọng, nhưng hiện nay công tác xây dựng, quản lý và vận hành còn nhiều hạn chế, lỏng lẻo do thiếu dữ liệu và số liệu chất lượng.”
## Cơ sở dữ liệu quốc gia then chốt
Theo Phó Thủ tướng, việc xây dựng và vận hành cơ sở dữ liệu đất đai là nhiệm vụ then chốt được quy định rõ trong Luật Đất đai và đang nhận được sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ cũng các bộ, ngành và địa phương khắp cả nước.
“Cơ sở dữ liệu đất đai không chỉ là nền tảng thiết yếu cho công tác quản lý nhà nước, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tổng hợp thông tin toàn diện về thửa đất, bản đồ địa chính và các hoạt động liên quan đến đo đạc, lưu trữ,” – ông nhấn mạnh.
## Những tồn tại cần khắc phục
Mặc dù Luật Đất đai đã quy định rõ cấu trúc, phương thức quản lý và tiến độ hoàn thành cơ sở dữ liệu, song đến thời điểm này, tiến độ triển khai ở cả Trung ương và địa phương vẫn còn chậm đáng kể.
Ngân sách nhà nước đã đầu tư rất lớn cho công tác đo đạc, thống kê, nhưng hệ thống dữ liệu hiện nay vẫn chưa đạt độ đầy đủ và độ chính xác cần thiết, chưa đáp ứng được các yêu cầu “sạch”, “sống” và cập nhật thường xuyên.
Cụ thể, dữ liệu đất đai hiện không thể đáp ứng các yêu cầu tối thiểu như theo dõi biến động giá đất, quản lý mục đích sử dụng đất hay cập nhật dữ liệu đo đạc, bản đồ địa chính định kỳ.
Đơn cử, định hướng sắp tới là áp dụng thống nhất một phương pháp định giá dựa trên dữ liệu, xác định giá đất theo vùng giá trị và thửa đất chuẩn, sử dụng số liệu giao dịch thực tế để tạo ra bảng giá đất khách quan cho mọi mục đích – từ thuế, phí đến bồi thường, hỗ trợ. Tuy nhiên, đến nay việc này vẫn chưa được thực hiện hiệu quả.
## Kế hoạch triển khai rõ ràng
Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng đã đề nghị tập trung làm rõ các nội dung cốt lõi: Sản phẩm cần đạt được của cơ sở dữ liệu đất đai; phương thức thực hiện dựa trên kế thừa kết quả, kinh nghiệm và dữ liệu đã có; cơ chế duy trì, khai thác, giám sát, cập nhật dữ liệu hàng ngày để bảo đảm dữ liệu luôn “sống” và “sạch”; cơ chế tài chính, dự án đầu tư; phân định rõ phần việc của Trung ương và địa phương.
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định: “Dự án xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai phải xác định rõ mục tiêu, thu thập dữ liệu ‘đúng, đủ, sạch, sống’, bao gồm thửa đất, mục đích sử dụng, người quản lý, tình trạng sử dụng, chất lượng đất, rừng và các thông tin liên quan.”
Về phương pháp triển khai, Phó Thủ tướng đề ra 3 bước cụ thể: Sử dụng dữ liệu đã được số hóa; số hóa dữ liệu chưa có; đồng thời tiến hành đo đạc, kiểm tra, xây dựng bản đồ số hóa với nguyên tắc “cập nhật liên tục, đồng thời phục vụ thủ tục hành chính và liên thông các thủ tục liên quan đến đất đai”.
## Số hóa và chuẩn hóa dữ liệu
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, việc xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai đang được tiến hành dựa trên các dữ liệu đầu vào đa dạng như bản đồ địa chính, hồ sơ đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, dữ liệu giá đất, dữ liệu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất…
Trên cả nước, 34/34 tỉnh, thành phố đã xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính của 2.342/3.321 đơn vị hành chính cấp xã; hoàn thành cơ sở dữ liệu thống kê, kiểm kê đất đai; và xây dựng cơ sở dữ liệu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh.
Để đẩy nhanh tiến độ, thời gian tới, công tác xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai sẽ được thực hiện theo hai hướng chính. Đối với những nơi đã có dữ liệu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tập trung chuẩn hóa, làm sạch và cập nhật các thửa đất đã được xây dựng ở các định dạng khác nhau. Đối với những nơi chưa có cơ sở dữ liệu, Bộ sẽ tận dụng toàn bộ tài liệu, bản đồ, hồ sơ đất đai đã có để số hóa.
## Yêu cầu về công nghệ và quản lý
Hệ thống kỹ thuật cần xây dựng gồm hạ tầng kỹ thuật, phần mềm chuyên dụng và phần mềm nền tảng cốt lõi để quản lý và khai thác dữ liệu hiệu quả. Mục tiêu cao nhất là xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai thống nhất, tập trung, liên thông từ Trung ương đến 34 tỉnh, thành phố và 3.321 xã, phường.
Phó Thủ tướng yêu cầu tất cả thủ tục hành chính liên quan đến đất đai đều phải đồng thời cập nhật dữ liệu. Các phần mềm, ứng dụng mới phải đảm bảo tính mở, tích hợp và chia sẻ với các phần mềm hiện có để khai thác tối đa dữ liệu sẵn có.
Về phần mềm nền tảng, Phó Thủ tướng nhấn mạnh ưu tiên sử dụng phần mềm trong nước nếu đáp ứng yêu cầu tự chủ và quản lý được. Việc vận hành hệ thống cần tham khảo cách thức quản lý của phần mềm cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, khai thác và kế thừa hiệu quả toàn bộ hệ thống hạ tầng, cơ sở dữ liệu và phần mềm đã đầu tư.
## Giải pháp đồng bộ
Tại cuộc họp, các bộ, ngành, doanh nghiệp và địa phương đã thống nhất chủ trương cần có một hệ thống phần mềm cơ sở dữ liệu đất đai thống nhất trên toàn quốc, được quản lý tập trung từ Trung ương đến địa phương, nhằm tránh tình trạng phân tán, lãng phí chi phí đồng thời đảm bảo dữ liệu đồng bộ, chính xác, dễ khai thác và liên thông với các hệ thống khác như dân cư, thủ tục hành chính, quy hoạch và giá đất.
Bộ Tài chính và Bộ Khoa học và Công nghệ được giao nhiệm vụ phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường xác định định mức, đơn giá và các nội dung liên quan, nhằm hoàn thiện dự án cơ sở dữ liệu đất đai quan trọng đối với sự phát triển bền vững đất nước.
