Thủ tướng siết quản lý nhà xã hội
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Chỉ thị số 34/CT-TTg ngày 11/12/2025 về việc chấn chỉnh, tăng cường minh bạch, phòng ngừa tiêu cực trong việc xét duyệt, mua bán, cho thuê nhà ở xã hội.
Theo Chỉ thị, thời gian qua, hệ thống pháp luật liên quan đến phát triển và quản lý nhà ở xã hội đã được hoàn thiện, tạo hành lang pháp lý quan trọng thúc đẩy đầu tư, phát triển nhà ở xã hội, góp phần bảo đảm mục tiêu “an cư, lạc nghiệp” cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp.
Tuy nhiên, thực tiễn triển khai trong thời gian gần đây tại một số dự án tại Hà Nội, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh… cho thấy còn tồn tại, bất cập và nguy cơ phát sinh tiêu cực, như hiện tượng tập trung đông người khi nộp hồ sơ, thiếu điều tiết quy trình tiếp nhận dẫn đến bức xúc, tạo điều kiện phát sinh các dịch vụ tiêu cực; xu hướng “cò mồi”, môi giới trái phép, “chạy suất”, hứa hẹn trúng bốc thăm, quảng cáo “suất ngoại giao”, “làm hồ sơ đảm bảo trúng”.
Một số cá nhân còn lợi dụng chính sách, nộp hồ sơ tại nhiều dự án, nhờ người thân đứng tên. Việc công khai thông tin dự án, số căn hộ, kết quả xét duyệt, danh sách người mua tại một số dự án còn chưa kịp thời, chưa đồng bộ, gây khó khăn cho giám sát xã hội.
Đáng chú ý, một số dự án nhà ở xã hội công bố giá bán cao hơn mặt bằng chung đến 30-40% khiến người dân hoang mang. Công tác hậu kiểm sau khi ký hợp đồng, theo dõi chuyển nhượng… cũng chưa thực sự hiệu quả, tiềm ẩn nguy cơ đầu cơ, trục chính chính sách.
Thủ tướng chỉ đạo Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chịu trách nhiệm toàn diện trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về kết quả thực hiện chính sách phát triển, bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội trên địa bàn.
Cụ thể, các địa phương phải thực hiện nghiêm trình tự, thủ tục bán, cho thuê mua, cho thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật, bao gồm: Công khai dự án sau khi khởi công trên Trang Thông tin điện tử của Sở Xây dựng, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có dự án và đăng tải ít nhất 01 lần tại báo là cơ quan ngôn luận của chính quyền địa phương.
Công khai số lượng căn hộ; thời gian bắt đầu, kết thúc nhận hồ sơ; thời điểm bắt đầu bán của dự án. Tổ chức kiểm tra, xác minh đúng đối tượng, đủ điều kiện, hạn chế trường hợp một đối tượng nộp đơn tại nhiều dự án.
Mặt khác, địa phương phải cập nhật Danh sách các đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội lên Trang Thông tin điện tử của Sở Xây dựng phục vụ công tác hậu kiểm và tránh trùng lặp đối tượng.
Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố cũng phải chỉ đạo cơ quan có thẩm quyền thực hiện xác nhận đối tượng, điều kiện thu nhập, điều kiện nhà ở cho các đối tượng theo quy định.
Thủ tướng yêu cầu các địa phương thường xuyên kiểm tra, nắm bắt thông tin trong quá trình chủ đầu tư thực hiện công khai thông tin dự án, tiếp nhận hồ sơ đăng ký mua, thuê mua. Tổ chức thực hiện thanh tra, kiểm tra, đảm bảo giá bán nhà ở xã hội được tính đúng, tính đủ theo quy định của pháp luật, phối hợp cơ quan công an xử lý nghiêm hành vi môi giới trái phép, trục lợi.
Các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội không được thu tiền đặt cọc ngoài quy định. Áp dụng các giải pháp, công nghệ số để tạo thuận lợi cho người dân như: hướng dẫn, phát hồ sơ trên cổng thông tin điện tử để hạn chế tập trung đông người; tiếp nhận hồ sơ, xếp hàng trực tuyến…
Tổ chức bốc thăm công khai trong trường hợp số hồ sơ đăng ký mua, thuê mua nhiều hơn số căn hộ, có đại diện Sở Xây dựng địa phương tham gia giám sát. Khuyến khích mời thêm cơ quan báo chí, truyền thông để tăng tính minh bạch.
Thủ tướng lưu ý người dân có nhu cầu mua nhà ở xã hội phải chủ động tìm hiểu quy định pháp luật để không bị lợi dụng, trục lợi. Nộp hồ sơ, thực hiện các thủ tục mua, thuê mua trực tiếp với Chủ đầu tư, không thông qua các tổ chức, cá nhân tư vấn, môi giới hay sàn giao dịch.
Công khai danh sách người được mua, thuê mua nhà ở xã hội sau khi ký hợp đồng và cập nhật Danh sách các đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội lên Trang Thông tin điện tử của Sở Xây dựng phục vụ công tác hậu kiểm và tránh trùng lặp đối tượng.
