Bỏ Nguyên Tắc ‘Giá Thị Trường’ Khi Định Giá Đất: Nên Hay Không?
Ngày 01/08/2025 08:58
Việc sửa đổi Luật Đất đai đang thu hút sự quan tâm lớn khi Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất bỏ nguyên tắc “giá thị trường” trong định giá đất. Quyết định này đang gây tranh cãi giữa các chuyên gia về tính khả thi và tác động đến thị trường bất động sản.
Mục lục
Những Thay Đổi Quan Trọng Trong Dự Thảo
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai đề xuất sửa đổi Điều 158 về nguyên tắc định giá đất. Theo đó, việc định giá sẽ tuân theo 4 nguyên tắc chính:
- Bảo đảm vai trò đại diện chủ sở hữu và quyền quyết định của Nhà nước
- Kết quả định giá là tài liệu tham khảo cho Nhà nước
- Tuân thủ trình tự, thủ tục định giá
- Phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước và tình hình địa phương
Đáng chú ý, dự thảo đã bỏ nguyên tắc “định giá đất theo thị trường” từng được áp dụng trước đây.
Hai Luồng Ý Kiến Trái Chiều
TS Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TPHCM, ủng hộ thay đổi này. Ông cho rằng cụm từ “nguyên tắc thị trường” thường bị hiểu sai thành “sát giá thị trường”, trong khi bản chất là để ổn định thị trường.
“Cần làm rõ cách sử dụng từ ngữ khi xây dựng bảng giá đất và nêu rõ nguyên tắc áp dụng”, TS Thuận nhấn mạnh.
Trái lại, chuyên gia kinh tế Nguyễn Quang Huy lo ngại việc thiếu nguyên tắc thị trường có thể tạo khoảng cách giữa giá nhà nước và giá giao dịch thực tế. Ông đề xuất giữ nguyên tắc “phù hợp với giá trị thị trường” nhưng gắn với vai trò kiểm soát của Nhà nước.
Vai Trò Quyết Định Của Nhà Nước
Dự thảo nhấn mạnh vai trò đại diện chủ sở hữu và quyền quyết định giá đất của Nhà nước. Ông Huy phân tích điều này phù hợp với bản chất sở hữu toàn dân về đất đai, đặc biệt ở các khu vực có biến động giá phức tạp.
“Giá đất sơ cấp nên do Nhà nước quyết định dựa trên dữ liệu khách quan, quy trình minh bạch và có phản biện độc lập”, ông Huy khuyến nghị.
TS Thuận bổ sung: “Việc xác lập giá đất sơ cấp minh bạch sẽ bình ổn thị trường, hạn chế biến động bất thường”.
Giải Pháp Đảm Bảo Minh Bạch
Các chuyên gia đề xuất cơ chế giám sát chặt chẽ gồm:
- Tổ chức tư vấn định giá độc lập
- Hội đồng thẩm định liên ngành với sự tham gia của các bên liên quan
- Tăng cường giám sát từ Kiểm toán Nhà nước và các tổ chức nghề nghiệp
Đây được xem là giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng chính sách, xây dựng niềm tin xã hội và tạo nền tảng phát triển bền vững cho thị trường đất đai.
