Bộ Xây dựng siết chặt cho vay mua nhà thứ hai
Bộ Xây dựng vừa công bố dự thảo Nghị quyết về cơ chế kiểm soát và kiềm chế giá bất động sản, trong đó có đề xuất siết chặt chính sách cho vay mua nhà thứ hai, trình Chính phủ xem xét. Mục tiêu chính là ổn định thị trường, hạn chế tình trạng đầu cơ và minh bạch hóa hoạt động giao dịch, khi giá nhà liên tục tăng cao vượt xa thu nhập của đại đa số người dân.
Mục lục
Siết chặt hạn mức cho vay mua nhà
Điểm đáng chú ý nhất trong dự thảo là quy định mới về hạn mức cho vay khi mua nhà. Cụ thể, người mua nhà ở thứ hai (trừ nhà ở xã hội) chỉ được vay tối đa 50% giá trị hợp đồng, trong khi đối với căn thứ ba trở lên, hạn mức cho vay sẽ chỉ còn 30% giá trị hợp đồng.
Đây được xem là động thái mạnh mẽ nhằm hạn chế khả năng đầu cơ trên thị trường bất động sản, khi nhiều cá nhân và tổ chức sử dụng đòn bẩy tài chính lớn để đầu tư vào nhiều bất động sản cùng lúc, đẩy giá lên cao bất thường.
Chính sách khuyến khích nhà ở giá phù hợp
Song song với việc siết chặt cho vay, dự thảo cũng đưa ra chính sách khuyến khích phát triển nhà ở thương mại có giá phù hợp. Theo đó, trong giai đoạn 2026-2030, UBND các tỉnh, thành phố sẽ phải dành tối thiểu 20% tổng số dự án phát triển nhà ở thương mại để triển khai loại hình nhà ở giá phù hợp.
Chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại “giá phù hợp” được hưởng nhiều ưu đãi đặc biệt, bao gồm miễn đấu giá, đấu thầu khi lựa chọn và được áp dụng bảng giá đất cùng hệ số điều chỉnh theo quy định của Luật Đất đai.
Hơn nữa, các dự án này sẽ được hưởng mức lợi nhuận tối đa 20% tổng vốn đầu tư – tương tự cơ chế áp dụng cho nhà ở xã hội. Phương pháp xác định giá bán, giá thuê, giá thuê mua cũng được tính toán tương tự như nhà ở xã hội, giúp giảm chi phí đầu vào và hạ giá thành sản phẩm cuối cùng.
Đáng chú ý, người mua nhà tại các dự án này sẽ không được chuyển nhượng hợp đồng mua bán hoặc thuê mua, nhằm ngăn chặn tình trạng đầu cơ, “lướt sóng” trên thị trường.
Giải pháp then chốt hạ nhiệt giá nhà
Theo Bộ Xây dựng, việc kiểm soát biên độ lợi nhuận của doanh nghiệp là giải pháp then chốt để hạ nhiệt giá nhà. Khi chi phí phát triển và lợi nhuận được giới hạn hợp lý, giá nhà ở có thể giảm xuống mức phù hợp hơn với khả năng chi trả của người dân.
Chính sách này được kỳ vọng sẽ điều chỉnh cơ cấu thị trường bất động sản, vốn đang mất cân đối nghiêm trọng khi nguồn cung nhà cao cấp chiếm tỷ trọng lớn, trong khi nhà ở giá phải chăng gần như biến mất trên thị trường.
Thực trạng giá nhà tăng “nóng” tại các đô thị lớn
Thống kê từ Bộ Xây dựng cho thấy, giá nhà tại các đô thị lớn đã tăng gấp nhiều lần so với 5-7 năm trước. Tại TP.HCM, giá căn hộ trung bình đã tăng từ khoảng 35 triệu đồng/m2 năm 2018 lên tới 120 triệu đồng/m2 vào quý III/2025, tăng tới 47% so với cùng kỳ năm trước.
Tại Hà Nội, giá biệt thự và liền kề tăng trung bình 22-29% mỗi năm, thậm chí có dự án tăng tới 60% chỉ trong một năm. Trong khi đó, thu nhập bình quân đầu người chỉ tăng khoảng 6-7%/năm, khiến khả năng tiếp cận nhà ở ngày càng xa tầm tay với đại đa số người dân.
Nguyên nhân đẩy giá nhà lên cao
Báo cáo của Bộ Xây dựng đã chỉ rõ các nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng giá bất động sản tăng cao bất thường. Cụ thể, giá nhà đất hiện không còn phản ánh đúng cung – cầu thực tế, mà bị chi phối mạnh bởi các yếu tố như:
- Tình trạng đầu cơ ồ ạt từ nhiều đối tượng
- Thông tin quy hoạch thiếu minh bạch
- Tâm lý đám đông, “sợ bỏ lỡ” trong giao dịch
- Sự thiếu hụt nguồn cung nhà ở giá phải chăng
Để giải quyết vấn đề này, Bộ Xây dựng đang tích cực hoàn thiện các chính sách nhằm tái cân bằng thị trường, đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành bất động sản và khả năng tiếp cận nhà ở của người dân.
