Vật Liệu Xây Dựng Phát Thải Âm: Bước Đột Phá Xanh Cho Tương Lai
Mục lục
Ngành xây dựng và bài toán giảm phát thải carbon
Trước thách thức biến đổi khí hậu, các vật liệu xây dựng phát thải âm (carbon-negative materials) đang trở thành giải pháp tiên phong trong cuộc cách mạng xây dựng bền vững. Loại vật liệu này không chỉ giảm thiểu tác động môi trường mà còn chủ động hấp thụ và lưu trữ CO2 từ khí quyển.
Áp lực giảm phát thải toàn cầu
Theo báo cáo của UNEP, ngành xây dựng chiếm 32% tổng năng lượng tiêu thụ toàn cầu và đóng góp 34% lượng phát thải khí nhà kính. Mặc dù năm 2023 ghi nhận lần đầu tiên lượng phát thải không tăng sau 3 năm, nhưng các chuyên gia cảnh báo cần giảm 4% phát thải mỗi năm để đạt mục tiêu khí hậu.
Cam kết quốc tế và khu vực
- COP28 kêu gọi chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch
- Việt Nam cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050
- Khu vực ASEAN đẩy mạnh hợp tác về công nghệ xanh
Công nghệ vật liệu phát thải âm tiên tiến
1. Xi măng phát thải thấp
Theo IEA, ngành xi măng đang phát triển tiêu chuẩn toàn cầu với ngưỡng phát thải near-zero ở mức 125 kg CO2e/tấn xi măng. Công nghệ CCU Concrete tích hợp CO2 thu giữ vào quá trình sản xuất, giảm phụ thuộc vào nguyên liệu thô.
2. Vật liệu mycelium
Sử dụng mạng lưới tế bào nấm kết hợp với chất thải nông nghiệp, vật liệu này có khả năng hấp thụ CO2 tự nhiên, đồng thời mang lại các tính năng ưu việt như nhẹ, chống cháy.
3. Cát olivine
Loại khoáng sản tự nhiên này có khả năng hấp thụ CO2 thông qua phản ứng hóa học, đang được nghiên cứu ứng dụng như phụ gia bê tông.
Thách thức và cơ hội thương mại hóa
Mặc dù tiềm năng lớn, vật liệu phát thải âm vẫn đối mặt với nhiều rào cản:
- Chi phí công nghệ cao (100-600 USD/tấn CO2)
- Thiếu tiêu chuẩn toàn cầu thống nhất
- Tâm lý e ngại của nhà đầu tư với công nghệ mới
Tuy nhiên, các chính sách tài chính xanh và cơ chế CBAM của EU đang tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của lĩnh vực này.
Việt Nam và lộ trình phát triển bền vững
Việt Nam đang tích cực chuẩn bị cập nhật NDC 3.0 vào năm 2025, trong đó tập trung vào:
- Chiến lược Tăng trưởng Xanh
- Quy hoạch điện VIII ưu tiên năng lượng tái tạo
- Phát triển cơ sở hạ tầng chiến lược bền vững
Các chuyên gia nhận định, vật liệu xây dựng phát thải âm sẽ trở thành xu hướng chủ đạo trong thập kỷ tới, góp phần quan trọng vào mục tiêu phát thải ròng bằng 0 toàn cầu.
